Jaloezie is de basis van veel ellende in relaties. Een jaloerse partner kan verdrukkend werken. Verdachtmakingen en ruzies onder jaloerse koppels komen dan ook vaak voor. Met in het ergste geval uiteindelijk een relatiebreuk tot gevolg.
Jaloezie is niet het monopolie van één sexe. Zowel mannen als vrouwen hebben er last van. Er zijn verschillen in beleving. Een man heeft er meestal geen bezwaar tegen als zijn partner uitgaat of dineert met andere mannen. Voor vrouwen liggen dit soort kwesties delicater. Warme gevoelens van haar partner voor een andere vrouw zijn bedreigend voor haar eigen positie. De meeste vrouwen kunnen daarentegen nog wel heenkomen over een slippertje. Dat de man die haar bevruchtte ook met andere vrouwen naar bed gaat, is weliswaar niet aangenaam om te weten, maar belangrijker voor haar is te weten dat zij de sterkste band heeft en dat de man steeds naar haar zal terugkeren.
Jaloezie is een lastige emotie, omdat het een van de weinige zaken binnen een relatie is waar je wederhelft geen begrip voor zal hebben. Daarnaast is het gevoel van jaloezie moeilijk te onderdrukken. Sommige mensen zijn nu eenmaal jaloerser aangelegd dan anderen. Of dit erfelijk bepaald is, is overigens moeilijk te zeggen. In ieder geval kunnen voorgaande (negatieve) ervaringen weldegelijk invloed hebben op de mate van jaloezie.
Maar er gloort hoop aan de horizon. Jaloezie is een uitstervend begrip. Althans, dat denkt Peter die reageerde op een post over vreemdgaan op dit weblog. Hij schrijft:
Wetenschappers hebben voorspeld dat jaloezie in de loop van de geschiedenis steeds meer zal verdwijnen, omdat het zijn evolutionaire functie heeft verloren. Vroeger zorgde deze emotie ervoor dat de jarenlange opvoedingsinspanningen alleen ten goede kwamen van de eigennazaten, maar door het gebruik van voorbehoedmiddelen is dat niet meernodig. Sterker nog, omdat mensen steeds meer vreemd blijken te gaan, zullen jaloerse mensen vaker scheiden en daardoor minder nakomelingen krijgen. Ik denk daarom dat relaties zich zullen ontwikkelen in derichting, waar het eigenlijk om gaat: emotionele binding, liefde dus!
De reactie van Peter sluit aan bij de mening van hoogleraar David M. Buss. Hij betoogt dat jaloezie een normale emotie is, die vanuit de evolutie zelfs noodzakelijk is. Jaloerse gevoelenszorgen voor alertheid. En dit voorkomt dat vader of moeder na de geboorte van een kind er met een andere partner van doorgaat. De partner in kwestie kan daar dan immers gauw een stukje voor steken.
Stel dat het waar is en jaloezie in de loop van de eeuwen langzaam zou verdwijnen. Zouden we hier dan echt gelukkig van worden? Of is een gezonde dosis jaloezie in een relatie broodnodig om erger te voorkomen?
Het is inderdaad waar dat jaloezie een relatie bestendiger maakt, omdat het een rem voor de andere partner betekent. Vroeger was bestendigheid van relaties van belang voor de instandhouding van het nageslacht, maar nu vrouwen zelf inkomen hebben en er veel kinderopvang is, verdwijnt de noodzaak van die bestendigheid. Het is dan niet erg dat de relatie stopt, want daardoor ben je vrijer voor een relatie die meer emotionele bevrediging geeft. Omdat er dan veel mensen zijn die na verloop van tijd een nieuwe relatie zoeken, wordt dat ook gemakkelijker.
Jaloezie is in mijn ogen niet een emotie, het is een verzameling van verschillende negatieve gevoelens, emoties en belemmerende gedachten. Dat alles wordt gevoed door ons onderbewuste, dat beinvloed is door onze opvoeding, cultuur, maatschappij, geloof etc. Kortom: het is een heel complexe materie waar veel bij komt kijken. In mijn praktijk als relatiecoach kom ik jaloezieproblematiek vaak tegen, meestal bij de monogame partner die een relatie heeft met iemand die polyamoreus is, dat wil zeggen iemand die kan houden van meerdere mensen tegelijk en daar evt. ook uiting aan wil geven. Voor de monogamen onder ons lastige gevoelens. Door jaloezie te ontleden en in stukjes te hakken wordt het gemakkelijker om er aan te werken. In het boek ‘Love Unlimited – een nieuwe kijk op relaties’ wat voorjaar 2010 uitkomt wordt het onderwerp jaloezie verder belicht. Het boek omvat twaalf ervaringsverhalen van mensen die hun relatie willen openen voor anderen of die gevoelens ontwikkelen voor anderen en daarbij op problemen stuiten. Als coach begeleid ik hen bij het zoeken naar een oplossing.
Als we in de toekomst meer kunnen reageren vanuit liefde, in plaats vanuit angst en bezitsdrang, zal jaloezie een stuk minder worden. Maar volgens mij duurt dat nog wel een tijdje…
Leonnie, Je hebt helemaal gelijk dat jaloezie minder wordt naarmate mensen minder vanuit angst leven en meer vanuit liefde. Ik denk dan ook dat het een volgende stap in de menselijke ontwikkeling wordt dat mensen leren om hun angsten los te laten en hun liefde te voeden. Mede door de financiele onafhankelijkheid van de vrouw, de mogelijkheden om met elkaar in contact te komen zoals via internet, de mogelijkheden om te reizen en de beschikbaarheid van voorbehoedmiddelen zal intimiteit steeds minder levenslang tot een persoon beperkt worden en zullen romantische relaties naast de eerste partner steeds vaker voorkomen. Voor mensen die werkelijk vrij zijn zal dit een emotionele verrijking in hun leven betekenen. Voor anderen kan dit tot veel verdriet leiden. Hoewel niet in alle culturen en groepen van mensen, het komt er ongetwijfeld aan, maar we weten nog niet goed, hoe we hiermee moeten omgaan. Unlimited Love gaat blijkbaar over pioniers op dat gebied en daarom zal ik het graag lezen.
Vraagje: Klopt het dat vrouwen steeds meer open staan voor een extra relatie die hen emotionele voeding geeft? Vroeger was het op sex gerichte vreemdgaan meer het gebied van mannen, maar in mijn omgeving merk ik dat veel vrouwen die in een langdurige relatie zitten dromen van een extra romantische relatie inclusief de sex. Is dit een trend of is dit altijd al zo geweest en komt het nu meer aan de oppervlakte?